Epitafium Wierzbięty z Branic, Galeria Sztuka Dawnej Polski XII-XVIII wiek, Pałac  Biskupa Erazma Ciołka

Najstarsze małopolskie epitafium

„Epitafium Wierzbięty z Branic” prezentowane w Galerii „Sztuka Dawnej Polski XII-XVIII wiek”  w Pałacu Biskupa Erazma Ciołka. 

Zadaniem sztuki gotyckiej było m. in. upamiętnianie zmarłych. Służyły temu epitafia. Zmarły przedstawiony jest na nich w modlitewnej relacji do osoby boskiej lub świętej. Do tego dochodzi inskrypcja zawierająca informację o zmarłym oraz pobożną inwokację – epitafia były często złożonymi kompozycjami.

To,  rycerza Wierzbięty (staropolska forma imienia Grzegorz) z Branic, herbu Gryf, stolnika krakowskiego oraz starosty sanockiego, obejmowało – prócz prezentowanego w naszej galerii obrazu epitafijnego – także kamienny nagrobek oraz witraż. Nagrobek i witraż zachowały się na miejscu, w uposażanym przez Wierzbiętę kościele parafialnym św. Grzegorza w Ruszczy pod Krakowem.

Obraz, pozyskany do Muzeum, przedstawia zmarłego klęczącego u tronu Marii, Matki Boskiej z Dzieciątkiem. Za rycerzem stoi jego patron, święty Grzegorz, polecając poprzez gest złożenia dłoni na ramieniu zmarłego jego duszę Bogu. Na ramie umieszczona jest inskrypcja podająca datę dzienną śmierci rycerza (15 czerwca 1425) oraz piastowane przez niego urzędy.

Obraz zwykło się uważać za najstarsze małopolskie datowane epitafium, przy czym data 1425 określa jedynie moment przycięcia i wtórnego zaramowania pierwotnie szerszej tablicy, obejmującego także postać Doroty, żony Branickiego, do której odnosi się zachowany herb Leliwa. Stylistycznie Epitafium Wierzbięty wiąże się z malarstwem późnego pięknego stylu w Czechach i w krajach austriackich.

Dr Wojciech Marcinkowski – starszy kustosz w Dziale Polskiego Malarstwa i Rzeźby do roku 1764, badacz sztuki gotyckiej.

Epitafium można  zobaczyć  w Pałacu Biskupa Erazma Ciołka otwartego ponownie po rocznej przerwie.

Pin It

Dodaj komentarz

Twój adres email nie zostanie opublikowany. Pola, których wypełnienie jest wymagane, są oznaczone symbolem *